Ontdek de Dommelvallei
De Dommel ontspringt op het hoogste punt van het Kempisch Plateau, in het gebied Siberië. Ze stroomt in noordelijke richting en doorkruist Peer, Hechtel-Eksel, Overpelt en Neerpelt. Na ongeveer 30 kilometer stroomt zij Nederland binnen waar ze uitmondt in de Maas. De Dommel vormt samen met de Bolissenbeek en de Holvensebeek een belangrijke beekvallei in Noord-Limburg. De Bolissenbeek ontspringt in het gehucht Linde Peer, doorkruist het gebied Resterheide en voegt zich ter hoogte van Blijlever bij de Dommel.De Holvensebeek ontspringt in het bosgebied Pijnven, stroomt door het natuurgebied ’t Plat en mondt in de Dommel te Neerpelt.
De Dommelvallei is een aaneenschakeling van prachtige natuur, bos en landbouwgebieden. Het kleinschalige gevarieerde landschap is ontstaan door de zware arbeid van de Kempische boer. De Kempen was vroeger een enorm heidegebied dat in het begin van de twintigste eeuw grotendeels ontgonnen werd. De ontginningsgeschiedenis laat zien dat de mensen zich van oudsher gevestigd hebben op de overgang van hogere (drogere) delen naar de lagere en nattere gronden, de beekdalen. Op de flanken van de hogere delen werden de gewassen verbouwd, op de lagere delen werd het vee geweid en hooi geoogst.
De in het verleden uitgevoerde werken hebben het karakter van de Dommel grondig veranderd. In functie van naoorlogse ideeën over waterbeheersing werd de rivier over een grote afstand rechtgetrokken. Bovendien verschenen er in de 60’er en 70’er jaren tientallen illegale visvijvers en weekendverblijven langs haar oevers, waardoor het natuurlijke karakter van de rivier danig werd aangetast.
Het huidige uitzicht van de beekvallei wordt bepaald door een grote verscheidenheid van biotopen. Zo vinden we in de natte zones elzenbroekbossen, blauwgraslanden, al dan niet verlaten visvijvers, rietvelden, populierenplantages en weilanden. Op de hoger gelegen delen domineert het boccagelandschap met door bomenrijen ingesloten weilanden en akkers, houtkanten en houtwallen, eikenhakhoutbosjes en zelfs dennenbossen. Niet minder dan 450 ha natuurgebied waardoor de Dommel zich een weg baant, is geklasseerd. De reservaten Dommelvallei te Peer, Resterheide te Hechtel-Eksel, ’t Plat te Overpelt en het Hageven te Neerpelt zijn de bekendste gebieden.
Historisch heeft de Dommelvallei ook heel wat te bieden, o.a. watermolens zoals de Wedelse molen, de Kleine molen en de Molhemse molen, verder De Schans van het Hoksent en de grafheuvels van het Molhem. Deze grafheuvels duiden op een zeer oude beschaving. De Hoksenterschans werd vermoedelijk gegraven in de15de - 16de eeuw en diende als bescherming voor de nabije bewoners tegen rondtrekkende krijgstroepen.
Heb je zin gekregen om het gebied zelf te gaan verkennen? Dankzij uitstekende bewegwijzerde fiets- en wandelroutes kan je de mooie plekjes in de Dommelvallei verkennen. Je kan zelfs kanovaren op de Dommel.